Παρασκευή 22 Ιανουαρίου 2010

A serious man - Joel & Ethan Cohen



Μια ταινία των αδελφών Cohen έχει πάντα ιδιαιτερότητες. Σινεφιλικές αναφορές, μαύρο χιούμορ, ρεαλιστικά δοσμένες σουρεαλιστικές καταστάσεις… Αυτή η ταινία αρχικά έμοιαζε με μια μαύρη κωμωδία της οποίας το χιούμορ δεν μου ταίριαζε.

Έχουμε ξαναδεί άλλωστε τόσες ταινίες που παρουσιάζουν την εβραϊκή κοινότητα της Αμερικής που έκανε τα πάθη του ήρωα να μοιάζουν απλοϊκά και προβλέψιμα. Η βασική ιδέα του σεναρίου είναι η σταδιακή κατάρρευση της ζωής του Larry Gopnik, ενός Εβραίου καθηγητή φυσικής. Εκεί άρχισα να σκέπτομαι ότι κάτι άλλο θα κρύβεται από πίσω που εγώ δεν μπορώ να το αντιληφθώ. Έκανα ένα διάλειμμα λοιπόν (ναι καλά καταλάβατε το pause πάτησα, δεν έφυγα από τον κινηματογράφο).

Αρχίζει έτσι σιγά σιγά να αποκτά νόημα η αρχική ιστοριούλα που παρουσιάζεται πριν τους τίτλους τέλους. Δεν είμαι φυσικός και δεν ξέρω το παράδοξο του Schroedinger που αναφέρεται και μέσα στην ταινία και μεταφέρεται σε πραγματικές καταστάσεις μέσα από την αρχική ιστορία (έχω internet όμως). Στο πείραμα του Schroedinger η γάτα που είναι μέσα στο κουτί βρίσκεται σε μια άγνωστη για τον θεατή κατάσταση καθώς μπορεί να είναι είτε ζωντανή είτε νεκρή, μέχρι να ανοιχτεί το κουτί και διαπιστωθεί η κατάστασή της. Μέχρι να ανοιχτεί όμως η ύπαρξη της γάτας ή η καταστροφή της από την επίδραση του δηλητηρίου μέσα στο κουτί είναι κάτι που ξεπερνά την αντίληψη ή την πίστη παίζοντας με τις πιθανότητες.

Ο Larry στη ζωή του ακολουθεί τους κανόνες όπως ο άντρας στην αρχική ιστορία και καταλήγει να μην μπορεί να έχει δική του αντίληψη του τι γίνεται. Μόνο όταν σπάει τους κανόνες, όπως η γυναίκα στην αρχή, και «ανοίγει το κουτί» αρχίζει να αποκτά μια εικόνα της κατάστασης.

Η αντιστοιχία των παθών του Larry με αυτά του Ιωβ από την Παλαιά Διαθήκη έρχεται αβίαστα λόγω και του έντονου θρησκευτικού στοιχείου που χαρακτηρίζει την ταινία. Ερευνώντας λοιπόν ο Larry την πηγή της πίστης στον κάθε άνθρωπο, όπως προκύπτει από τις συζητήσεις του με τους ραβίνους, βλέπουμε ότι το κουτί που πρέπει να ανοίξει είναι η πίστη του.

Δεν πρόκειται δηλαδή για μια απλή μαύρη κωμωδία, αλλά έχει πολλά επίπεδα που θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο ανάλυσης.

Όσον αφορά το αν πραγματικά αξίζει η ταινία τόση ανάλυση γύρω από το παράδοξο του πειράματος του Schroedinger και την αναζήτηση της πίστης, οφείλω να ομολογήσω πως όχι. Η εκνευριστική παθητικότητα του Larry, η έλλειψη έστω και ενός ελάχιστα συμπαθητικού χαρακτήρα και η απουσία στιγμών που σε κάνουν έστω να χαμογελάσεις καθιστούν την ταινία έως και εκνευριστική μετά το τέλος της. Δεν φεύγει όμως από την μνήμη και αρχίζει να βελτιώνεται η αρχική αυτή εντύπωση χωρίς όμως να φτάνει (ή τουλάχιστον όχι ακόμα – ποιος ξέρει) στο επίπεδο παλαιότερων ταινιών των αδελφών Cohen.

Δεν υπάρχουν σχόλια: