Τρίτη 30 Μαρτίου 2010

Deprisa, deprisa - Carlos Saura 1981


Η πτώση ενός φασιστικού καθεστώτος, όπως στην προκειμένη περιπτωση αυτό της Ισπανίας, και οι σημαντικές κοινωνικές αλλά και πολιτισμικές μεταβολές που έρχονται σαν συνέπεια αυτής αποτελούν το εφαλτήριο για το σχόλιο που επιχειρεί να κάνει με την ταινία του ο Carlos Saura. Μια κοινωνία που περνάει από την καταπίεση ετών σε μια άνευ προηγουμένου ελευθερία χωρίς να μπορεί να την διαχειριστεί πλήρως, αναγκαστικά οδηγεί σε παρεκκλίσεις. Σε μια ελεύθερη κοινωνία ανοίγονται νέοι δρόμοι εύκολου κέρδους που φαντάζουν ιδιαίτερα θελκτικοί για μια γενιά νέων ανθρώπων, όπως οι ήρωες της ταινίας, που μεγαλωμένοι μέσα σε ένα καθεστώς που είχε αναγάγει την βία σε επίσημη πολιτική, προσφεύγουν στην παρανομία.
Για τους νέους αυτούς όμως ανθρώπους οι κλοπές και οι ληστείες δεν αποτελούν κατακριτέες πράξεις, αλλά αντιθέτως είναι κάτι απόλυτα φυσιολογικό, η λογική εξέλιξη της ζωής όσων δεν μπορούν να ενταχθούν σε μια νέα κοινωνία καταπίεσης. Βλέπουν τις παράνομες πράξεις τους σαν μια τιμωρία απέναντι σε μια κοινωνία που τόσο καιρό ανεχόταν την πολιτική καταπίεση και τώρα βιάστηκε να θέσει νέες μορφές καταπίεσης προερχόμενες από μικροαστικές αντιλήψεις για το πως πρέπει να είναι η ζωή ενός μέλους αυτής της χωρίς όραμα κοινωνίας.
Όλοι οι υπόλοιποι άνθρωποι μοιάζουν να ζουν την ζωή τους μέσα σε στενά πλαίσια που τίθενται από άλλους ενώ μόνο οι νεαροί πρωταγωνιστές μοιάζουν πραγματικά ελεύθεροι. Η επιτυχία των πρώτων τους κλοπών και το εύκολο χρήμα που έρχεται στα χέρια τους τους μαγεύει και τους δημιουργεί φιλοδοξίες για κάτι καλύτερο, με αποτέλεσμα να προβούν σε μια πρώιμη αναβάθμιση των παράνομων δραστηριοτήτων τουςχωρίς να έχουν συναίσθηση της ανωριμότητάς τους, οδηγούμενοι από την επιπολαιότητα του νεαρού της ηλικίας τους και μια πεποίθηση ότι μια τέτοια παρακμιακή κοινωνία δεν έχει τις δυνάμεις να τους αναχαιτίσει. Η επερχομενη καταστροφή δεν έχει κανένα απολύτως αποτέλεσμα στον ψυχισμό αυτών των περιθωριακών νέων και καταλήγει να υπογραμμίσει την αναρχία μέσα στην οποία ζουν και την έλλειψη συναισθηματισμού ο οποίος υποχωρεί μπροστά στα θέλγητρα του εύκολου χρήματος.
Η σκηνοθεσία του Carlos Saura είναι στυγνά ρεαλιστική. Σημαντικό ρόλο σε αυτήν την ρεαλιστική αίσθηση της ταινίας παίζει και το γεγονός ότι οι ηθοποιοί είναι ερασιτέχνες που κλήθηκαν να παίξουν ουσιαστικά τους εαυτούς τους. Όλοι τους είχαν μπλεξίματα με την αστυνομία ακόμα και κατά την διάρκεια των γυρισμάτων. Το ταλέντο όμως του σκηνοθέτη εντοπίζεται ακόμα μια φορά στον τρόπο με τον οποίο εντάσσει την μουσική στις ταινίες του. Ο Saura είναι ένας σκηνοθέτης που έχει αφιερώσει ουσιαστικά το κινηματογραφικό του έργο στην λάτιν μουσική, έχοντας στο ενεργητικό του πολλές μουσικές ταινίες. Έτσι και εδώ λοιπόν, τα Flamenco έρχονται μέσα στην ταινία για να ντύσουν συναισθηματικά σκηνές καλύπτωντας την εσωτερική αδυναμία των χαρακτήρων να επιδείξουν έστω και ίχνος συναισθηματικότητας ζώντας μια άναρχη, πλημμυρισμένη από ναρκωτικά και βία ζωή.
Η ταινία το 1981 κέρδισε την Χρυσή Άρκτο στο Φεστιβάλ κινηματογράφου του Βερολίνου, την ίδια χρονιά δηλαδή που την διεκδικούσε και το Οργισμένο Είδωλο του Martin Scorsese. Αν έχει κανείς την απορία αν όντως άξιζε αυτήν την διάκριση δεδομένου και του ανταγωνισμού που είχε, θέλω να πω τονίσω ότι αποτελεί άλλο ένα παράδειγμα του παραλογισμού των κριτικών επιτροπών των φεστιβάλ ανα τον κόσμο. Είναι μια καλή ταινία με ωραία ατμόσφαιρα και σκηνοθεσία, με προβληματισμούς που παρουσιάζουν πολύ ενδιαφέρον υπερκαλύπτοντας την συνειδητά απλοϊκή εξέλιξη της ιστορίας και πολύ καλή μουσική, αλλά δεν μπορεί να συγκριθεί με το αριστούργημα του Scorsese.

1 σχόλιο:

academy είπε...

Τι να κάνει και ο Saura..πάντα προσπαθούσε..αλλά κάτι του χάλαγε στο τέλος!
Ελα...να πάρουμε λίγο μπρός...