Shadows of a Hot Summer - Frantisek Vlacil 1978

Μετά το Marketa Lazarova δεν μπορούσα να συγκρατηθώ από το να δω και άλλη ταινία του Τσέχου Frantisek Vlacil. H επιλογή μου δεν θα μπορούσε να ήταν καλύτερη.
Η ιστορία εξελίσσεται το 1947 στην αγροτική φάρμα μιας φιλήσυχης οικογένειας την οποία καταλαμβάνει μια ομάδα Ουκρανών μισθοφόρων που στο Β' ΠΠ πολέμησαν στο πλευρό των Γερμανών. Λόγω της δράσης τους αυτής στον πόλεμο κινούνται σαν παράνομοι μέσα στην Τσεχοσλοβακία, υπό τον φόβο της επιβολής του κομμουνιστικού καθεστώτος, προσπαθώντας να περάσουν στην Αυστρία για να βρουν καταφύγιο. Καταλαμβάνουν έτσι την φάρμα την οικογένειας μέχρι να ανασυνταχθούν και να ξεκινήσουν το ταξίδι τους.
Είναι σαφής η επιρροή που άσκησε στον Vlacil το εκπληκτικό Straw dogs του 1971 στην σύλληψη της ιδέας αλλά και στην εξέλιξη της υπόθεσης. Ο Vlacil όμως κυρίως με όχημα την εκπληκτική του σκηνοθεσία δημιουργεί μια αριστουργηματική ταινία με έντονα συμβολικά στοιχεία, προσδίδοντας στην ταινία του έναν τελείως ξεχωριστό χαρακτήρα, με αποτέλεσμα να μην τίθεται πλέον θέμα σύγκρισης των δύο ταινιών μεταξύ τους.
Αρχικά η σκηνοθεσία του είναι ελλειπτική, με πολλές εξελίξεις να υπονοούνται ή να φανερώνονται στην πορεία της εξέλιξης. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την εξαιρετική κίνηση της κάμερας, τα καλλιτεχνικά του κάδρα και το υποβλητικό μουσικό χαλί δίνουν στην ταινία μια λυρική διάσταση που σε προετοιμάζει για τους συμβολισμούς που κρύβονται.
Ο άντρας της οικογένειας αποτελεί μια μοντέρνα έκδοση του αρχετυπικού προτύπου του άντρα που έχουμε στο μυαλό μας, όντας τόσο σίγουρος για τον εαυτό του ώστε ξέρει και πότε πρέπει να υποχωρεί. Αντιλαμβάνεται λοιπόν ότι δεν μπορεί να τα βάλει με 5 οπλισμένους άντρες οπότε και παίρνει την απόφαση να υποταχθεί και να τους υπηρετήσει πάντα όμως κρατώντας πλήρως την αξιοπρέπειά του. Παρόλο που ο ίδιος έχει κάνει αυτήν την στάθμιση των δυνάμεων, γεγονός που του επιτρέπει να αντιμετωπίζει την κατάσταση ρεαλιστικά αλλά και με χιούμορ πολλές φορές, ο 13χρονος γιός του παρακινούμενος από τον ενθουσιασμό της ηλικίας του συγκρούεται με τον πατέρα του μη μπορώντας να κατανοήσει τον λόγο της υποταγής του.
Σταδιακά η σκηνοθεσία του Vlacil χάνει αυτήν την λυρική της διάσταση και λαμβάνει έναν πιο ρεαλιστικό χαρακτήρα, συμβάλλοντας έτσι και στην κλιμάκωση των πλούσιων συναισθημάτων που αρχίζει να προκαλεί η ιστορία στον θεατή. Σε όλη τη διάρκεια της ταινίας οι Ουκρανοί εισβολείς δεν αρθρώνουν ούτε μια λέξη, γεγονός που δίνει κάτι απόκοσμο στην παρουσία τους. Η επιλογή αυτή του Vlacil να μην ταυτίσει έτσι τους εισβολείς με τους χαρακτήρες των Ουκρανών μισθοφόρων, δίνει την δυνατότητα στον θεατή να κάνει στο μυαλό του τους παραλληλισμούς που ο ίδιος επιθυμεί σχετικά με την υποταγή, την διαφορετική αντίδραση απέναντι σε αυτήν των διαφόρων γενεών μέσα σε μια κοινωνία ή τη μορφή της βίας (σωματική ή ψυχολογική) που οδηγεί σε αυτήν. Καταλήγει έτσι να κάνει ένα σχόλιο για όλα τα καταπιεστικά καθεστώτα, κάτι που είχε και άμεση σχέση με τις πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες τόσο της εποχής στην οποία διαδραματίζεται η ταινία όσο και της εποχής στην οποία γυρίστηκε. Το μήνυμα όμως είναι παγκόσμιο και διαχρονικό.
Το άκρως συγκινητικό τέλος εξήγησε και πολλές αντιδράσεις των χαρακτήρων μέσα στην ταινία αφήνοντας με πραγματικά ενθουσιασμένο με την ποιότητα του σεναρίου, των χαρακτήρων, της σκηνοθεσίας, της ήπιας κλιμάκωσης των συναισθημάτων στην οποία με υπέβαλε.