Submarino - Thomas Vinterberg 2010

Ένας σκηνοθέτης που έχει στο ενεργητικό του ένα αριστούργημα σαν το Festen επόμενο είναι να μας απασχολεί κάθε φορά που βγάζει καινούρια ταινία. Οι μετέπειτα ταινίες του όμως δεν μπόρεσαν να συγκριθούν με το Festen και ο ίδιος δεν κατάφερε να ακολουθήσει την πορεία του Lars Von Trier. Παρόλα αυτά όμως μας προσφέρει ταινίες που είναι αρκετά καλές ώστε να συντηρούν το κινηματογραφικό ενδιαφέρον γύρω από το όνομά του. Μια τέτοια ταινία είναι και το Submarino. Είναι μια καλή ταινία, αρκετά δύσκολη λόγω του ψυχοπλακωτικού θέματός της, ενδιαφέρουσα και σκηνοθετικά, που όμως δεν έχει να πει πάρα πολλά και γρηγορα θα ξεχαστεί.
Τα οικογενειακά προβλήματα και ο αντίκτυπος που έχουν αυτά στα παιδιά είναι πάλι το θέμα του Vinterberg, χωρίς όμως την εμβάθυνση και το συναισθηματικό βάρος που επέδειξε στο Festen. Δεν θα συνεχίσω όμως τη σύγκριση που αναπόφευκτα μου έρχεται στο μυαλό μου γιατί ούτε μοιάζουν παραπάνω οι δυο ταινίες μεταξύ τους ούτε είναι δίκαιο για τον καλλιτέχνη να τον κατατρέχει στην πορεία του ένα παλαιότερό του αριστούργημα.
Η ιστορία του είναι απλή. Δύο αδέρφια που μεγάλωσαν με μια αλκοολική και πραγματικά κατεστραμένη και απούσα μητέρα, ειδικά μετά από ένα περιστατικό στην παιδική τους ηλικία φαίνεται να έχουν στιγματιστεί ψυχικά για όλη την υπόλοιπη ζωή τους. Τους παρακολουθουμε έτσι σε ηλικία κοντά στα 30 πλέον, οπότε και ξαναβρίσκονται μετά από πολλά χρόνια, να προσπαθούν να συμβιβαστούν με την ίδια την ύπαρξη της ζωής. Έχουν παραιτηθεί προ πολλού από τις χαρές που μπορεί η ζωή να προσφέρει σε έναν άνθρωπο και οδηγούν τον εαυτό τους με μαθηματική ακρίβεια προς την καταστροφή. Μια σειρά από λανθασμένες επιλογές θα φέρει την σχεδόν ποθητή από τους ίδιους καταστροφή τους. Οι λανθασμένες όμως επιλογές φαίνεται ότι αποτελούσαν τον οδηγό βάσει του οποίου ζούσαν μέχρι και σήμερα, όπως προκύπτει και από τον τρόπο με τον οποίο οι ίδιοι αποδέχονται πλέον με απόλυτη φυσικότητα τη μοίρα τους χωρίς να σκέφτονται ούτε μια στιγμή να την αλλάξουν.
Το παρελθόν τους κατατρέχει και ασφυκτικά δεμένο γύρω από το λαιμό τους, τους βυθίζει αργά αλλά σταθερά μέσα στον βούρκο. Δεν είναι όμως μόνο η ιστορία που δημιουργεί αυτήν την αίσθηση, αλλά και η σκηνοθεσία του Vinterberg. Τα πλάνα του μοιάζουν μοναχικά και καταθλιπτικά, σαν να αποκόπτουν τους ήρωές του από τους υπόλοιπους ανθρώπους, ακόμα και από αυτούς που βρίσκονται γύρω τους. Όλη η υπόλοιπη κοινωνία μοιάζει να βρίσκεται απομακρυσμένη στο φόντο της μίζερης και μοναχικής ζωής των δύο αντρών. Ακόμα και η ατμόσφαιρα της ταινίας και τα σκοτεινά και μουντά σκηνικά όπου όλα διαδραματίζονται δεν δίνουν καμία ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον. Μόνη ηλιαχτίδα ο 6χρονος γιος του ενός. Γρήγορα όμως μέσα στο μυαλό του θεατή γεννιέται η επιθυμία να απομακρυνθεί το παιδί από αυτό το περιβάλλον για να μην καταλήξει σαν αυτούς.
Δεν προσφέρει δηλαδή πολλά ο Vinterberg στον θεατή. Το τέλος είναι προδιαγεγραμμένο, η κατάθλιψη εμφανής, τα ψυχολογικά προβλήματα πολλά. Δεν είναι βαρετή, αντιθέτως μάλιστα έχει μια ωραία ροή η ταινία που κρατάει τον θεατή, αλλά μετά το τέλος δημιουργεί και την απορία γιατί ακριβώς υπάρχει αυτή η ταινία; Ίσως ο Vinterbeg ήθελε να δείξει πως είναι στην πραγματικότητα η ζωή τέτοιων κατεστραμένων ανθρώπων, η οποία δεν έχει διεξόδους, ξεσπάσματα, ηθικά διδάγματα ή πλούσια συναισθήματα.
Αυτό, ναι, το πέτυχε.