Παρασκευή 23 Απριλίου 2010

Szerelem - Karoly Makk aka Love 1971

Μια εκπληκτική ταινία από την Ουγγαρία που ανταποκρίνεται πλήρως στην φήμη της σαν μια από τις καλύτερες ταινίες που βγήκαν από αυτήν την πλούσια κινηματογραφικά χώρα. Θεωρείται μάλιστα (και όχι άδικα) σαν μια από τις καλύτερες ταινίες της Ανατολικής Ευρώπης.
Ο τίτλος της ταινίας προκύπτει από την αγάπη που τρέφουν για τον ίδιο άντρα δύο γυναίκες, η σύζυγός του και η μητέρα του. Η μητέρα είναι μια ετοιμοθάνατη ηλικιωμένη γυναίκα που πλησιάζοντας στο τέλος της ζωής της θέλει να ξαναδεί τον αγαπημένο της γιό της που είναι ο μόνος που της έχει απομείνει μετά τον θάνατο του άλλου γιού της στον πόλεμο. Η βασική πρωταγωνίστρια είναι η σύζυγος του Janos, η Luca που την υποδύεται υποδειγματικά η Mari Tοrοcsik. Ο Janos είναι όμως πολιτικός κρατούμενος καταδικασμένος σε φυλάκιση εννέα ετών. Παρακολουθούμε έτσι το δίχτυ ασφαλείας που πλέκει γύρω από την ηλικιωμένη γυναίκα η Luca προκειμένου να μην την στενοχωρήσει. Έχει δημιουργήσει ένα περίτεχνο ψέμα ότι ο Janos είναι στην Αμερική για τα γυρίσματα μιας ταινίας του που θα τον αποθεώσει καλλιτεχνικά στο εξωτερικό όταν γυριστεί. Το ψέμα της αυτό το υποστηρίζει με γράμματα που η ίδια γράφει και που υποτίθεται ότι έρχονται από την Αμερική περιγράφοντας με εξαιρετικές λεπτομέρειες την καθημερινότητά του και τις ασχολίες του στην Αμερική.
Η πραγματικότητα είναι ότι ο Janos έχει καταδικαστεί σε εννέα χρόνια φυλάκισης από το δικτατορικό καθεστώς της εποχής. Η ιστορία διαδραματίζεται στην Ουγγαρία του 1953, μια ταραγμένη περίοδο για την ιστορία της χώρας, μιας και στην εξουσία ήταν ο σταλινικός Matyas Rakosi, ο οποίος κινούμενος στα χνάρια του Στάλιν είχε εγκαθιδρύσει ένα αυστηρό ολοκληρωτικό καθεστώς με μαζικές διώξεις και εξοντώσεις των πολιτικών αντιφρονούντων. Η Luca δεν έχει δικαίωμα να επισκευτεί τον άντρα της στην φυλακή με αποτέλεσμα να μην γνωρίζει καν αν είναι ακόμα ζωντανός. Παρόλες αυτές τις δυσκολίες όμως μπροστά στην ηλικιωμένη γυναίκα βάζει ένα πολύ πρόσχαρο προσωπείο χωρίς να χάνεται ούτε στιγμή μια αίσθηση συγκεκαλυμένης έντασης που προκύπτει κυρίως από την εξαιρετική ερμηνεία της Tοrοcsik που με άψογο τρόπο ισορροπεί πάνω σε αυτό το τεντωμένο σκοινί του περίπλοκου ψυχισμού της ηρωίδας της.
Οι διάλογοι είναι πραγματικά εξαιρετικοί μεταδίδοντας στον θεατή μια αίσθηση αμεσότητας και απόλυτου ρεαλισμού. Σε αυτά τα χνάρια κινείται και η σκηνοθεσία του Makk, ο οποίος κρατάει σε ρεαλιστικούς τόνους την αφηγησή του. Στην ταινία του με έναν εξαιρετικά αριστοτεχνικό τρόπο παρεμβάλλει συνεχώς μικρά πλάνα που οπτικοποιούν τις αναμνήσεις αλλά και τα όνειρα των δύο ηρωίδων, τα οποία καταλήγουν να συνεπαίρνουν τον θεατή μεταδίδοντας όλο το εύρος του ψυχισμού των δύο γυναικών.

Ο Makk επιλέγει να μην ασχοληθεί καθόλου με πολιτικά ζητήματα. Ποτέ δεν μαθαίνουμε για ποιον λόγο καταδικάσθηκε σε φυλακή ο Janos. Μας παρουσιάζει τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν εκείνη την περίοδο οι άνθρωποι χωρίς όμως να παίρνει πολιτική θέση πάνω στο ζήτημα και να εξαπολύει ένα κατηγορώ απέναντι στην καταπίεση. Ακόμα και όταν η Luca χάνει την δουλειά της και από καθηγήτρια αρχίζει να μοιράζει εφημερίδες δεν την βλέπουμε να επιτίθεται στο καθεστώς. Είναι επιλογή του Makk να επικεντρωθεί στον άνθρωπο ασκώντας ίσως όμως έτσι την σκληρότερη κριτική που θα μπορούσε εστιάζοντας στον αντίκτυπο που έχει η πολιτική καταπίεση πάνω στα ανθρώπινα συναισθήματα. Η εξέλιξη της ιστορίας είναι απλή αλλά αφάνταστα ενδιαφέρουσα και το γλυκό και ρομαντικό τέλος της ταινίας αποτελεί το καλύτερο επισφράγισμα ενός αριστουργήματος.
Είναι μια ταινία που αποδεικνύει περίτρανα το μεγαλείο της απλότητας στην κινηματογραφική τέχνη. Την προτείνω ανεπιφύλακτα σε όλους.

Δεν υπάρχουν σχόλια: